การปลูกพืชไร้ดิน (๑๒)

วันที่ ๑๔ เดือนธันวาคม    พุทธศักราช   ๒๕๕๘

 ที่มา : เอิบบุญ สุทธิประภา, สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน เล่มที่ ๒. กรุงเทพฯ : ด่านสุทธาการพิมพ์.๒๔๕๓. หน้า ๑๓๔-๑๔๔

เรื่อง การปลูกพืชไร้ดิน

การปลูกพืชไร้ดิน หมายถึง การปลูกพืชที่ไม่ได้ใช้ดินในการปลูก แต่จะให้สารละลายธาตุอากาศแก่ราก แทนที่จะให้รากไปหาอาหารจากดินและมีวัสดุอุปกรณ์เพื่อค้ำพยุงต้นพืชให้ตั้งตรงอยู่ได้

แบ่งได้เป็น ๒ แบบดังนี้

๑.การปลูกพืชในน้ำ คือ การปลูกพืชที่ให้ส่วนรากแช่อยู่ในสารละลายธาตุอาหารพืช

๒.การปลูกพืชในวัสดุปลูก คือการปลูกพืชในภาชะที่มีสารอื่นที่ไม่ใช่น้ำซึ่งเรียกว่า วัสดุปลูก ทดแทนดินทั้งหมด และรดด้วยสารละลายธาตุอาหารพืช

หลักการและเทคนิคการปลูกพืชไร้ดิน

หลักการปลูกพืชไร้ดิน คือ ต้องให้ธาตุอาหารพืชในรูปของสารละลายแทนอาหารซึ่งได้จากดิน และต้องใช้ที่ยึดหรือค้ำจุนต้น รวมทั้งต้องจัดให้รากได้ออกซิเจนเพื่อหายใจ

เทคนิคที่นิยมใช้ มีดังนี้

๑.เทคนิคการให้อากาศ ใช้ภาชนะเป็นกระบะ อาจเป็นไม้ โฟม พลาสติก มีกระบะเป็นโฟมที่เจาะเป็นรูกลมๆให้มีขนาดพอดีสำหรับวางต้นพืช วางฝากระบะให้ห่างจากผิวน้ำประมาณ ๑ เซนติเมตร เพื่อให้มีออกซิเจนหน้าผิวน้ำ นำต้นกล้าที่เพาะไว้หุ้มโคนต้นด้วยฟองน้ำ วางบนรูฝากระบะ เทคนิคนี้มีทั้งแบบที่ใช้น้ำตื้นและน้ำลึก ไม่มีการหมุนเวียนน้ำหรือสารละลาย

๒.เทคนิคน้ำหมุนเวียน เทคนิคนี้มีโครงสร้างและหลักการคล้ายกับเทคนิคการให้อากาศ แต่มีข้อที่แตกต่างคือ การเติมออกซิเจนลงในน้ำต้องอาศัยการไหลเวียนของน้ำหรือสารละลายธาตุอาหารของพืช ซึ่งมีทั้งแบบน้ำตื้นและน้ำลึก

๓.เทคนิคเอ็นเอฟที เทคนิคนี้เป็นแบบสารละลายไหลเวียน เป็นแบบที่นิยมมากที่วุด เพราะไม่เปลืองน้ำ ไม่เปลืองปุ๋ย โดยมีหลักการว่า รากพืชจะต้องแช่อยู่ในรางแบนๆ ที่มีความลาดเอียง มีสารละลายธาตุอาหารพืชไหลผ่านเป็นชั้นแผ่นผิวบางๆ ตามช่วงเวลาที่กำหนด เทคนิคนี้พัฒนาได้หลายรูปแบบ เช่น ใช้ก้อนวัสดุสำหรับพืชขนาดใหญ่เพื่อพยุงลำต้น

๔.เทคนิคการฉีดพ่นราก วิธีนี้เป็นเทคนิคแบบน้ำหมุนเวียน รากพืชไม่ได้แช่ในสารละลาย แต่ยกให้ลอยขึ้นในตู้ปลูกที่เป็นห้องมืด และรักษาความชิ่นด้วยละอองน้ำจากหัวฉีดที่วางเป็นระยะๆ เทคนิคนี้บางสถาบันจัดแยกเป็นการปลูกในอากาศ

ข้อดี

๑.สามารถปลูกในพื้นที่ที่มีความจำกัดได้

๒.ใช้นำและปุ๋ยน้อยกว่าการปลูกพืชในดิน

๓.ใช้แรงงานน้อยกว่า

๔.สามารถควบคุมสภาพแวดล้อมของรากได้

ข้อเสีย

๑.      มีการลงทุนสูงกว่าการปลูกพืชในดิน

๒.    ๒.ต้องใช้การดูแลเอาใจใส่มากกว่า

ประโยชน์  ทราบถึงการปลูกพืชไร้ดินและเทคนิคการปลูก