ไฟลัมเฟอริเฟอรา (๒๗)

วันที่ ๑๓ เดือนกุมภาพันธ์  พุทธศักราช ๒๕๕๙

ที่มา:นิพนธ์ ศรนฤมล.สรุปชีววิทยา. กรุงเทพฯ.เดอะบุ๊คส์.๒๕๕๗.หน้า ๑๒๓-๑๓๕

เรื่อง ไฟลัมเฟอริเฟอรา

สัตว์ในไฟลัมนี้ได้แก่ สัตว์จำพวกฟองน้ำ (Sponge) มีลักษณะสำคัญคือ ร่างกายสามารถแบ่งได้แบบ Radial symmetry หรือ Asymmetry ก็ได้ มีลำตัวพรุน (Incurrent  pore)

    ประกอบด้วยกลุ่มเซลล์หลายชนิด โดยแบ่งกันทำหน้าที่อย่างใดอย่างหนึ่งโดยเฉพาะ ไม่มีการประสานงานกันระหว่างเซลล์ ลำตัวมีช่องเล็ก ๆ รอบตัวเรียก (Ostia) เพื่อให้น้ำหรืออาหารไหลเข้าไปในลำตัวได้ และตอนบนมีช่องเปิดให้น้ำออก(Ostia) ผนังลำตัวประกอบด้วยเซลล์รวมกันเป็นสองชั้น เซลล์ข้างในมีแฟลกเจลลัม (Flagellum) ทำหน้าที่พัดน้ำ และมีเซลล์พิเศษที่ทำหน้าที่ดูดอาหารเข้าไปและย่อยอาหารคือ Choanocyte (Collar cell) ตรงกลางมีของเหลวคล้ายวุ้นเรียก Amebocyte ฟองน้ำเป็นสัตว์ที่ไม่เคลื่อนที่ (Sessile Animal)จะเกาะติดกับโขดหินหรือของแข็งใต้น้ำ บางชนิดมีโครงร่างแข็งเรียกspicule บางชนิดอ่อนนุ่มเรียก spongin  

     ฟองน้ำสืบพันธุ์ได้ ๒ แบบ คือ

๑. แบบไม่อาศัยเพศ คือ แตกหน่อ (Budding) หรือสร้าง Gemmule โดยใช้ Amebocyte 2-3 เซลล์มาสร้างเปลือกหุ้มในสภาวะแห้งแล้ง เมื่อถึงสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ปลือกก็จะหลุดออกและเจมมูล (Gemmule) จะสามารถเจริญเติบโตต่อไปได้และสร้างเซลล์สืบพันธุ์ (Archeocyte) ต่อไป

๒. แบบอาศัยเพศ โดยอาศัยเซลล์ Archeocyte สร้างอสุจิกับไข่มาผสมกัน

เกิดไซโกตกลายเป็นฟองน้ำต่อไป